Franse anti-complotcampagne ontploft in gezicht overheid

Communicatiefaal: een voorlichtingscampagne van de Franse overheid zet aanhangers van complottheorieën weg als domme, luie, plat pratende sukkels. Bovendien blijkt de als spreekbuis ingehuurde komiek banden te onderhouden met complotdenkers. Direct na de lancering werd de website ‘On te manipule’ (‘ze manipuleren je’) al overladen met kritiek. Een gemiste kans, want de Fransen maken zich met recht zorgen over de populariteit van complottheorieën onder de jeugd. Lees verder

Onrust onder moslims over ‘giftige’ DVD’s

Enveloppen met geheimzinnige DVD’s veroorzaken onrust onder moslims in Nederland en Duitsland. Op Facebook en in Whatsapp-groepen gaat het verhaal dat de inhoud giftig is. Deze week raakte in Delft een man onwel na het openen van zo’n pakje. De politie stelde na onderzoek vast dat er geen gevaarlijke stof in zat, maar dat neemt de onrust niet weg. Onrust van een soort waarmee we vertrouwd zijn sinds 11 september 2001. Over copycats, geruchten, de angst voor besmetting – en besmettelijke angst. Lees verder

Verdacht nieuws na aanslagen: checklist voor nieuwsconsumenten

Nieuws is altijd voorlopig: het is ‘de kladversie van de geschiedenis’. Brekend nieuws is de potloodschets van die kladversie. Bij grote aanslagen spoelt er via traditionele en sociale media een stortgolf van nieuws over ons heen. Inclusief hoaxes, geruchten en broodjes aap. Twitter en Facebook zijn onmisbaar: we gaan niet wachten op de krant van de volgende ochtend. Maar hoe onderscheid je betrouwbare berichten van misinformatie? Garanties zijn er niet, maar deze checklist kan helpen. Lees verder

Terreurbaby: witte of zwarte propaganda?

Een baby met een handgraat en een pistool: eind april verspreidde IS een foto van een pasgeboren terroristje, compleet met geboortebewijs van Islamitische Staat. Via Twitter en sites van nieuwsmedia ging de foto de wereld rond. Wat opvalt: de verspreiders zijn tegenstanders van IS. Is de foto wel echt afkomstig van IS, of is hij bedoeld om IS zwart te maken? Lees verder

Mo Modaal en het Charlie-complot

Mainstream media zoeken al jaren op straat naar de stem van de gemiddelde moslim. Intussen laten in de comments op de Facebookpagina van die media heel wat moslims hun stem horen. Inclusief de onthutsend populaire complottheorieën over de aanslagen in Parijs: ‘Het waren zogenaamde moslims die met hun linkervinger ‘Allahu akbar’ riepen. IEDERE MOSLIM WEET DAT DIT MET DE RECHTERVINGER MOET!’ Lees verder

Dankbare terrorist waarschuwt weldoeners voor aanslag in Sydney

Was de terreurdaad in Sydney aangekondigd? Na de eerste berichten over de gijzeling begonnen Australiërs het verhaal te delen over een moslim die zijn portemonnee verliest en degene die hem terugbezorgt als dank een waarschuwing geeft: ‘Blijf in de week voor Kerst weg uit het centrum van Sydney.’ Het verhaal over de Dankbare Terrorist wordt al honderd jaar verteld in tijden van angst voor oorlog en terreur. Het stelt de vraag waar we de grens moeten trekken tussen solidariteit en wantrouwen. Lees verder

Retour afzender: de terrorist die zichzelf een bombrief stuurde

Mannen komen vaker om het leven door eigen stommiteit dan vrouwen, meldden nieuwsmedia deze week. Dat bleek uit de verdeling van de Darwin Awards: een lijst van mensen die door stupide acties het leven lieten. 90 procent is man. Sterkste voorbeeld: de terrorist die zijn bombrief retour kreeg omdat hij er niet genoeg postzegels op had geplakt. Boem. Het onderzoek werd gepubliceerd in het gerenommeerde British Medical Journal. Maar: het verhaal over de domme terrorist is compleet verzonnen. Lees verder

Slavinnen van IS bewaakt door Britse moslima’s: nieuws of propaganda?

De strijders van IS komen er rond voor uit dat zij hoofden afhakken en gevangenen doodschieten. Zijn het ook pooiers die duizenden buitgemaakte vrouwen in bordelen laten bewaken door fanatieke Britse moslima’s? Volgens de Daily Mirror wel, in nieuws dat wereldwijd werd overgenomen. Maar wat zijn de bronnen van de Mirror? Wie beter kijkt, vindt vaagheid, verdraaiing en propaganda. Lees verder

De maagd die Bin Laden versloeg

Als folklorist wil ik na een hele dag tussen de oude volksverhalen wel eens een nieuw verhaal horen. Dus ga ik naar de bioscoop voor Zero Dark Thirty, over de jacht op Bin Laden. Volgens de trailer vertelt die film ‘the story you think you know… This is how it happened.’ Maar wat ik te zien krijg is een verhaal dat twee uur lang stevig leunt op andere, oudere verhalen, meer sage dan kroniek.Totdat het laatste half uur er toch iets nieuws van maakt. Lees verder