De jeneverdief, of: waarom journalistiek en folklore geen gescheiden werelden zijn

Diefstal is een misdrijf, maar slimme dieven kunnen vaak rekenen op onze sympathie. List en bedrog door Reinaart de Vos en Tijl Uilenspiegel leverden eeuwen lang stof voor volksverhalen en literatuur. Zulke tricksters tref je ook in de krant, in berichten over oplichting die eigenlijk te mooi zijn om waar te zijn. Vandaag volgen we twee van zulke sterke verhalen over dieven van sterke drank naar hun oorsprong in de Middeleeuwen. Maar zijn het wel volksverhalen, of hebben we hier toch te maken met waargebeurde kleine criminaliteit? Lees verder

Spook uit horrorfilm The Ring laat Italianen schrikken

Mensen die zich verkleden als Samara, het spook uit de horrorfilm The Ring (witte jurk, lang donker haar dat voor haar gezicht hangt), maken sinds een paar dagen Italië onveilig. Op Sicilië en in de omgeving van Napels veroorzaakten de spoken opstootjes. Sommige Samara’s kregen klappen en moesten door de politie worden ontzet. #Samara spookt ook rond op sociale media. De Italiaanse nazomerhype is nieuws, maar niet nieuw: het is een gaaf voorbeeld van de ludieke folklore van nu, een viraal fenomeen dat zich ook op straat afspeelt. Lees verder

Foto maakt sterk verhaal waar: baby geboren met spiraaltje in knuistje

‘Baby geboren met spiraaltje in de hand’, kopt Ouders van Nu. De foto lijkt het te bewijzen: daarop klemt de pasgeboren Dexter een spiraaltje in zijn rechterknuistje. Dexter was uitgerekend voor 4 mei, ‘Star Wars Day’: ‘The Force is strong in this one’, zei de verloskundige. Maar de foto is in scène gezet. Hij is geïnspireerd door verhalen over baby’s die werden geboren met een spiraaltje op hun hoofd of in hun hand. Een gaaf voorbeeld van wat folkloristen ostension noemen: het sterke verhaal is waar gemaakt. Lees verder

Horrorclowns: folklore voor de Pokémon- en Instagramgeneratie

Het circus duurt al een week of drie: in meer dan vijftig plaatsen in Nederland verschenen horrorclowns. Deze folklore bestond al in andere landen en brak deze maand ook in ons land door. De politie pakte 26 clowns op, het merendeel minderjarig. Twee killerclowntjes waren pas 12, één was een meisje van 14 met een nepmes. In negen gemeenten gingen meutes scholieren op jacht naar clowns die een rendez-vous aankondigden op Instagram. Het is een nieuw soort traditie, die net als flashmobs en Pokémon Go het virtuele verbindt met de straat. Lees verder

Kinderbende jaagt op horrorclowns

Iedereen is bang voor de horrorclown. Iedereen? Deze week waren er in Almere ook kinderen die bij het woord ‘clown’ niet naar huis vluchtten, maar juist op jacht gingen: ‘We gaan hem pakken!’ Woensdag kwam het zelfs tot ongeregeldheden, toen scholieren die vergeefs op een verschijning van de clown hoopten, zich tegen de politie keerden. Het is carnaval in oktober, een voorschot op Halloween, en daar hoort die meute kinderen even goed bij als de clowns met hun maskers en hun motorzagen. Paniek, hysterie? Ja. Maar ook: amusement. Lees verder

Al meer dan een eeuw springlevend: De wraak van de kangoeroe

In Australië rijden toeristen met hun camper een overstekende kangoeroe aan. Gelukkig is het dier alleen versuft. De toeristen grijpen hun kans: ze maken een selfie met de kangoeroe. En nog een. En dan nog een waarbij ze hem een jasje aantrekken en een hoedje opzetten. Waarop de kangoeroe weer bij zijn positieven komt en er vandoor hopt. Met hoedje, jasje – en de autosleutels die daarin zaten. Dit sterke verhaal is na meer dan een eeuw nog steeds springlevend: het is gerecycled als nieuwsbericht, als speelfilm en reclame. Lees verder

Het spook van Assen

In de herfst van 1965 was Assen in de ban van een spook. Een in het zwart gehulde verschijning met gloeiende ogen maakte ‘s avonds de straten onveilig. De griezel heette Belphégor, naar de Franse televisieserie over ‘het spook van het Louvre’ die kort daarvoor was uitgezonden. Pas dertig jaar later maakten de daders zich bekend. Verkleedpartijen om anderen bang te maken zijn een oude én springlevende traditie: in de 19e eeuw dosten grappenmakers zich met een wit laken uit als spook, tegenwoordig zetten ze het masker op van een horrorclown. Lees verder

De negen levens van de krantenkat

‘We maken een wandeling met onze logés, en ik pluk paddenstoelen waarvan ik weet dat ze eetbaar zijn. Hoewel onze gasten wat huiverig zijn, bak ik er een omelet van. Om hen gerust te stellen, geef ik eerst de poes een stukje. We eten er lekker van. Ineens begint de poes rare bewegingen te maken. O, schrik! De huisarts stuurt ons direct naar de spoedeisende hulp. Onze maag wordt leeggepompt. Nog bibberig rijden we naar huis, waar we ontdekken dat de poes jongen heeft gekregen.’ Een klassiek broodje aap in het Nederlands Dagblad. Lees verder

Onrust onder moslims over ‘giftige’ DVD’s

Enveloppen met geheimzinnige DVD’s veroorzaken onrust onder moslims in Nederland en Duitsland. Op Facebook en in Whatsapp-groepen gaat het verhaal dat de inhoud giftig is. Deze week raakte in Delft een man onwel na het openen van zo’n pakje. De politie stelde na onderzoek vast dat er geen gevaarlijke stof in zat, maar dat neemt de onrust niet weg. Onrust van een soort waarmee we vertrouwd zijn sinds 11 september 2001. Over copycats, geruchten, de angst voor besmetting – en besmettelijke angst. Lees verder

Halloween: de horrorclowns zijn terug (en ze rijden in witte busjes)

Clowns zijn eng, witte busjes zijn eng, dus clowns in witte busjes zijn dubbel eng. En dan moet het ook nog Halloween worden. Op Engelse en Franse straten verschenen in oktober opnieuw de horrorclowns die daar een jaar geleden ook al paniek zaaiden. In Frankrijk hield de politie voor een school een clowntje aan van dertien jaar oud. In Engeland zat achter het masker een meisje van achttien. Net als vorig jaar gaat het bij de clownsverschijningen om een mix van geruchten, verzinsels en practical jokes. Lees verder