Sociale media zijn niet de kwaal, maar het medicijn

Sociale media versnellen geruchten over ebola en andere bedreigingen van onze gezondheid, betoogde Henri Beunders op de opiniepagina van NRC Handelsblad (‘Paniek besmettelijker dan ebola’, 25 oktober 2014). Zijn advies: kijk minder op je smartphone en praat meer met vrienden die zich niet gek laten maken. Maar Beunders denkt te makkelijk dat hij kan vaststellen wat een gerucht is en miskent het positieve potentieel van sociale media. ‘Gezond verstand’ is niet altijd en alleen te vinden bij traditionele autoriteiten, maar ook op Twitter. Lees verder

Dode slang maakt slachtoffers

Een Chinese kok werd gebeten door een cobra die al dood was – in stukken gehakt zelfs. Ook de kok overleefde het niet. Een onthoofde gifslang kan ook na een uur nog toebijten. Kan het nog sterker? Lees het verhaal over een slang die jaren na zijn dood nog slachtoffers maakte. ‘Lang, ja misschien eindeloos, behoudt het venijn der Ratelslang deszelfs doodelijke eigenschap.’ Lees verder

Colombia: honderden ziek door HPV-prik? ‘Onze dochters zijn niet gek.’

Sinds maart trof een mysterieuze kwaal al meer dan 200 meisjes in een stad in Colombia. Schoolmeisjes vielen bij bosjes flauw en klaagden over hoofdpijn, tintelingen en misselijkheid. De Colombiaanse overheid houdt het op massahysterie. Dat lijkt ook het beste te passen bij de symptomen. Maar volgens veel ouders komt het door de inenting tegen baarmoederhalskanker. Zij vermoeden een complot van regering en medicijnfabrikanten en blokkeerden uit protest een toegangsweg tot de stad. Lees verder

De zes vingers van Ochoa en zeven andere sterke WK-verhalen

WK 2014: het toernooi van de sterke verhalen. De sterspeler van Uruguay neemt een hap uit een Italiaan en Duitsland schakelt thuisland Brazilië uit met 7-1. In het vuur van de strijd slagen journalisten er niet altijd in om waarheid en geruchten te scheiden. We bekijken een paar verhalen in de herhaling. Over de geheime betekenis van de zigzag in het haar van Cristiano Ronaldo, de Algerijnse spelers die hun premies aan de bevolking van Gaza schonken en WK-gekte als doodsoorzaak in China. De voorzet kwam vaak uit de sociale media. Lees verder

John Snow, de choleradetective: wetenschap als sterk verhaal

De negentiende-eeuwse arts John Snow ontdekte de oorzaak van cholera, trotseerde de hoon van de medische establishment en spoorde de bron op van een epidemie die het Londense Soho teisterde. Zijn stratenkaart met sterfgevallen wees feilloos de weg naar een besmette waterpomp. Hij verwijderde de zwengel en maakte daarmee een einde aan de epidemie. Dat is een heldenverhaal zoals we het graag horen en zoals ook medici het graag vertellen, maar de werkelijkheid was anders. Lees verder

Verdachten van orgaanroof gelyncht en verbrand op Madagaskar

Drie mannen zijn op een eilandje bij Madagaskar gedood door een menigte die hen verdacht van kindermoord en orgaanroof. Bewoners van het toeristische eilandje Nosy Be troffen op 3 oktober in een boot het lijk aan van een vermiste jongen. Zijn tong en geslachtsdelen zouden zijn verwijderd. De twee eigenaars van de boot zijn door een meute vermoord en op het strand verbrand. Later trof een inwoner van Madagaskar hetzelfde lot. Het is niet de eerste keer dat verdenkingen van orgaanroof leiden tot lynchpartijen. Lees verder

Vaccinatieverhaal: hulp van boven

Soms is het beste argument een verhaal. Een van de standaardargumenten tegen de orthodoxe christenen die hun kinderen niet laten inenten, is dat God ons ook het mazelenvaccin heeft geschonken. Je kunt dat argument ook verpakken in een verhaal, zoals de geschiedenisstudent Yair da Costa vanochtend doet in een opiniestuk in de Volkskrant. Als bij een overstroming het water al over de drempel klotst, weigert een man zijn huis te verlaten en met een reddingsbootje mee te varen: ‘Dank u, maar ik vertrouw op de Heere, die zal mij redden.’ Lees verder

De zwangere wielrenner

Een wielrenner probeert de dopingcontrole te misleiden door schone urine van zijn vrouw in te leveren. We hebben goed nieuws voor u en slecht nieuws, luidt de uitslag: het goede nieuws is dat u geen doping heeft gebruikt, het slechte dat u een kind gaat krijgen. Wie was die wielrenner? Lees verder

De lifter in de doodskist

Krakend gaat het deksel van de doodkist langzaam open, en daar verschijnt een tastende hand… Een scène uit een griezelfilm? Ja, maar ook een vast bestanddeel van een krantenbericht dat al meer dan honderd jaar gerecycled wordt door de wereldpers. Een verhaal dat, net als veel andere broodjes aap, balanceert op de grens tussen horror en humor. Het stamt uit de tijd dat de angst om levend begraven te worden nog wijdverbreid was. Lees verder