Mijnheer Van Klaes, koning der rokers: nepnieuws uit de 19e eeuw

Zoals Nederland nu internationaal bekend staat om zijn coffeeshops, had het in de negentiende eeuw een reputatie als land van tabaksrokers. Onbetwist recordroker was de Rotterdammer mijnheer Van Klaes: de steenrijke eigenaar van een wereldvermaard pijpenmuseum. Hij pafte in zijn leven meer dan 4000 kilo weg en werd naar eigen wens begraven in een walm van tabaksrook, liggend in een kist van sigarenkistjeshout. Als ‘Father Great Pipe’ was hij beroemd tot in Amerika. Maar de koning der rokers was een verzinsel van een Franse journalist. Lees verder

Nieuwjaarsopruiming: de laatste broodjes aap van 2014 (1/3)

2014 was weer een sterk broodjeaapjaar. Elke week stroomde de inbox vol met sterke verhalen die om aandacht riepen. Het was vaak moeilijk kiezen. Daarom alsnog: 18 verhalen uit 2014 die te sterk zijn om te geloven, maar te goed om te negeren. Deel 1/3: serieus genomen satire en als nieuws vermomde reclame. Een seniorenorgie met dodelijke gevolgen, halal prostitutie in de Hete Halve Maan, en andere verkeerd begrepen grappen en valse virale. Ook te lezen als een kleine cursus: hoe word ik met weinig middelen wereldberoemd? Lees verder

De zes vingers van Ochoa en zeven andere sterke WK-verhalen

WK 2014: het toernooi van de sterke verhalen. De sterspeler van Uruguay neemt een hap uit een Italiaan en Duitsland schakelt thuisland Brazilië uit met 7-1. In het vuur van de strijd slagen journalisten er niet altijd in om waarheid en geruchten te scheiden. We bekijken een paar verhalen in de herhaling. Over de geheime betekenis van de zigzag in het haar van Cristiano Ronaldo, de Algerijnse spelers die hun premies aan de bevolking van Gaza schonken en WK-gekte als doodsoorzaak in China. De voorzet kwam vaak uit de sociale media. Lees verder

Boos over homowijkhoax: media hebben boter op hun hoofd

Hoe kun je als journalist je werk nog doen als je zelfs een burgemeester niet meer kunt vertrouwen? Bloedlink waren de hoofdredacteuren van NOS, NRC, ANP en Omroep Brabant omdat burgemeester Noordanus van Tilburg hen had wijsgemaakt dat er in zijn stad een aparte wijk voor homo’s in de maak was. Het was een grap, bekende de organisatie Roze Maandag na een dag. Inderdaad, burgemeesters mogen niet jokken. Maar nieuwsmedia die klagen over dit soort hoaxes, hebben boter op hun hoofd. Lees verder

‘Brief aan Marokkaanse moeder’ is racistische hoax, maar who cares?

‘Ik ben de moeder van de jongen die door uw zoon gruwelijk werd vermoord in het benzinestation waar hij ‘s nachts werkte om zijn studies te kunnen betalen en zijn familie te helpen.’ Op Facebook gaat een valse brief rond van een Belgische moeder aan de Marokkaanse moeder van de moordenaar van haar zoon. Deze smartlap circuleert al minstens sinds 2006 en stamt uit Brazilië. Korte geschiedenis van een racistische hoax, die ook al een zwarte Franse minister trof. En: waarom de debunkers altijd verliezen. Lees verder

Deze tien nieuwsberichten begonnen allemaal als grap

Het bericht dat Kim Jong-un zijn oom had laten verscheuren door 120 uitgehongerde honden bleek vals. Het begon als grap op het Chinese sociale netwerk Weibo. Grappen die ontsnappen en met een nieuwe identiteit hun leven voortzetten als nieuws: dat gebeurt vaker. Oorzaken: de toename van sites met nepnieuws zoals De Speld, maar vooral de drang om snel te scoren met clickbait. Kent u de man die de producent van Axe-deodorant aanklaagde omdat hij geen vriendin kon krijgen? En nog 9 serieus genomen fakeberichten. Lees verder

‘Een potje ooievaarskuitenvet?’ Oervorm aprilgrap sterft uit

Wie stuurt er op 1 april zijn kinderen nog naar de winkel voor een potje ooievaarskuitenvet? De oervorm van de aprilgrap, iemand om een niet-bestaande boodschap sturen, sterft uit. In plaats daarvan wachten we af wat de media hebben verzonnen om ons voor de gek te houden: de aprilgrap is een kijksport geworden. Een goede reden om, voor het te laat is, alle fopboodschappen te verzamelen: van de aanschaafschaaf tot het zuurkoolzaad. En niet te vergeten: het plintentrappetje. Lees verder