« ‘Brief aan Marokkaanse moeder’ is racistische hoax, maar who cares?
Ook Fransen zien struikrovers die high worden van hortensia’s »

Stille Willie en Bleke Jet: een onsterfelijk spookverhaal

De sterkste verhalen sterven niet. Zo spookt er door de popmuziek een verhaal over een lifter die op een barre avond instapt bij een trucker en een avontuur beleeft dat zijn kijk op het leven verandert. In 1967 zong de countryzanger Red Sovine het naar de top-tien van de Amerikaanse hitparade, Tom Waits heeft het op zijn repertoire en de Tröckener Kecks maakten van de vrachtwagen een bordeel en van de trucker een prostituee – Bleke Jet. Maar het is hetzelfde verhaal over barmhartigheid en de grens tussen leven en dood.

In het lied van Red Sovine, geschreven en gecomponeerd door Tommy Faile (1928-1998), heet de chauffeur Big Joe en zijn truck Phantom 309. ‘On a cold, lonely crossroads, rain was falling down…’

Tom Waits speelt het nummer (tekst en commentaar hier) sinds het begin van de jaren zeventig: ‘This is the first real folk song that just knocked me out. […] it gave me chills up and down my back.’

In Nederland luisterde de B.B. Band goed naar het lied over Big Joe, om met ‘Stille Willie’ (tekst) op een nieuwe melodie een hitje te scoren in 1981.

Zes jaar later nemen de Tröckener Kecks ‘Achter glas’ op (tekst), een lied over een man die op de Wallen in de armen van Bleke Jet vindt wat hij niet zoekt. Als single flopte het, hoewel tekst en muziek gespierder zijn dan die van ‘Stille Willie’. Ook de clip, deels in stemmig zwart-wit, is een stuk geslaagder.

Zanger Rick de Leeuw, in een interview met Het Parool: ‘Dat is de mooiste tekst die Leo (Kenter, voormalig drummer en tekstschrijver bij de Tröckener Kecks) ooit voor ons heeft geschreven. Het roept niet alleen een beeld op, maar een heel verhaal, geen woord te veel, en het rijmt ook nog eens. Dat zou ik niet kunnen. Ik ben er zo trots op dat ik vergeet dat ik jaloers ben. Het is geschreven voor een avond van het Nederlandse lied, in Paradiso.’

Tröckener Kecks, Achter GlasOver de dood heen

Toegift: met een voet in het graf blikte Johnny Cash in 2003 vooruit naar zijn dood en bracht en passant een hommage aan eerdere songs en zangers. ‘Like the 309’ (tekst), het laatste lied dat hij schreef, verscheen posthuum in 2006 op American V: A Hundred Highways. Cash kon de fluit van de 309, die in dit lied een trein is, al horen: ‘I hear the sound of a railroad train / The whistle blows and I’m gone again / Hitman, take me higher than a Georgia pine / Stand back children, it’s the 309 / It’s the 309, it’s the 309 / Put me in my box on the 309.’

Volksverhalen zijn niet dood, ze leven, ook al herken je ze misschien niet meteen.

Bronnen
Verhalen over lifters en geesten behoren tot de klassiekers uit de folkloristiek. Er bestaan tientallen studies over. Dit zijn een paar van de meer toegankelijke:
  • Bennett, Gillian (1998). The vanishing hitchhiker at fifty-five. Western Folklore 57, 1-17.
  • Brunvand, Jan Harold (1981). The vanishing hitchhiker. American urban legends and their meanings.New York: Norton.
  • Frans Camphuijsen in Lexicon Verhalenbank: Verdwenen lifter.
  • sluiten

    2 thoughts on “Stille Willie en Bleke Jet: een onsterfelijk spookverhaal

    1. Achter glas mag dan geen hit zijn geworden, voor TK-fans is het nog altijd op afstand het beste lied van die band. Top!

    Leave a Reply

    Your email address will not be published. Required fields are marked *