Proefschrift: Monsterlijke verhalen

Op 28 januari 2014 ben ik in Leiden gepromoveerd op een onderzoek naar extreme, telkens terugkerende verhalen over misdaad – het eerste Nederlandse proefschrift over ‘broodjeaapverhalen’. 

Te vaak zijn broodjeaapverhalen afgedaan als onware en onbelangrijke verhalen die goedgelovige mensen elkaar vertellen op feestjes en in sociale media. Maar wie bepaalt wat waar en belangrijk is? Dezelfde soort verhalen worden ook verteld in kwaliteitskranten en tijdens Kamerdebatten. Beter is het om deze verhalen niet te zien als onwaar, maar als onzeker: verhalen waarvan de waarheid ter discussie staat – en die ook waardevol kunnen zijn als ze onwaar zijn.

Ik heb twee omstreden extreme verhalen over nieuwe vormen van misdaad onderzocht. Beide gaan over gevaren die jonge vrouwen bedreigen op straat en in het uitgaansleven: het verhaal over de Smileybende, die slachtoffers laat kiezen tussen groepsverkrachting en verminking, en verhalen over het risico  van verkrachtingsdrugs. Aan de hand van nieuws en online discussies laat ik zien met welke retorische middelen journalisten en forumdeelnemers anderen proberen te overtuigen van waarheid en waarde – of het gebrek daaraan – van deze monsterlijke verhalen.

Ogenschijnlijk nieuwe verhalen blijken oude wortels te hebben: het onderzoek voert van online discussies over partydrugs naar nieuws van honderd jaar geleden over onschuldige meisjes die werden gedrogeerd, ontvoerd en verhandeld als blanke slavin.

Peter Burger: Monsterlijke Verhalen

Peter Burger: Monsterlijke verhalen. Misdaadsagen  in het nieuws en op webforums als retorische constructies. 372 pagina’s. Verschenen bij Boom Lemma uitgevers, Den Haag, gedrukt (€ 42,95) en als e-book (vanaf € 30,99). Ook te bestellen via Bol.com. In pdf-format is het boek gratis beschikbaar via de website van de Leidse universiteit.

 

Samenvatting

Meer weten? Lees de uitgebreide samenvatting van mijn onderzoek.

In de media

Het belang van (misdadige) broodjes aap onderschat. Nieuwsbrief Universiteit Leiden, 21 januari.

Giel! op 3FM, 22 januari:

Man is deskundige op broodjeaapgebied. Pownews, 22 januari:

Petra Meijer: Te mooi om niet na te vertellen. Mare, 23 januari

BNR Nieuwsradio, 24 januari, in het programma van Paul van Liempt

Spijkers met Koppen (Radio2), 25 januari, gesprek met Dolf Jansen:

Barbara Debusschere: ‘Broodjeaapverhalen onwaar? Dat is zelf een broodje aap. De Morgen (Brussel), 27 januari

Jinek, 26 januari

One thought on “Proefschrift: Monsterlijke verhalen

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *