Op een vlooienmarkt in Argentinië kocht een man twee poedeltjes. Een miskoop: het bleken ratten die met anabole steroïden waren opgepompt tot het formaat van een poedel. Of waren het fretten? Het bericht dat dit weekend de Engelstalige wereldpers haalde, recyclet een Argentijns broodje aap van een jaar oud. Andere versies van het verhaal doen al meer dan honderd jaar de ronde.
Volgens de Britse Daily Mail (ook bekend als de Daily Fail) kocht een gepensioneerde man uit Catamarca (Argentinië), die te arm was om een rashond te betalen, op La Salada, de grootste markt van Buenos Aires, voor 150 dollar twee poedeltjes. Toen hij ze meenam naar de dierenarts om ze te laten inenten, bleken het fretjes te zijn, die vanaf hun geboorte spierversterkers hadden gekregen om ze op te pompen tot pluizig poedelformaat. Deze nephondjes staan in Argentinië bekend als ‘Braziliaanse ratten’.
Zoals Engelse journalisten zeggen: ‘This story has got legs.’ Het verhaal over de ‘steroïde-fretten’ staat inmiddels ook op nu.nl, WTF.nl en ad.nl: ‘De man bleek niet de enige zijn die op deze manier werd opgelicht, een vrouw dacht dat ze een Chihuahua had gekocht, maar ging ook naar huis met een steroïde-fret. Dat bericht een Argentijnse nieuwszender.’
De bron van de Daily Mail is een Argentijnse nieuwsvideo uit juni 2012 – dus zo vers was het nieuws niet – en geruchten over dit kopersbedrog deden daar al in mei de ronde. Ontkenningen waren er ook al. En na even googlen blijkt het knuffeltje boven aan dit bericht geen opgevoerde fret, maar gewoon de angoraversie van dit roofdiertje.
Het Argentijnse verhaal is de zoveelste nieuwe versie van een verhaal dat folkloristen kennen als ‘the Mexican pet’: toeristen vinden op vakantie een zielig hondje op het strand en besluiten het in het vliegtuig mee te smokkelen naar huis. Daar vreet het hondje tot hun schrik de poes op. De dierenarts komt er bij en zegt: ‘Maar beste mensen, dit is een Tunesische reuzenrat!’ (Of een Thaise strandrat, een Mexicaanse rioolrat, etcetera.) Het verhaal werd ook in Nederland en België verteld.
In de gordijnen
Maar het verhaal is nog ouder. In de Verenigde Staten stond het al in 1789 in een almanak. De oudste Nederlandse versies die ik kon vinden, stammen uit het einde van de negentiende eeuw. Onder de kop ‘Gemengd Nieuws’ schreef Het nieuws van den dag op 25 februari 1896:
Eene Parijsche dame, zoo wordt verhaald, had een allerliefst klein hondje gekocht, met bijzonder fijngevormde pootjes. Zij nam het diertje mee naar huis; maar nauwelijks had zij het in haar salon op den grond gezet of het liep, tot haar grooten schrik, tegen de gordijnen op. Het hondje bleek een rat te zijn, die in de huid van een klein hondje was genaaid.
Nog spectaculairder is de ontknoping in het volgende krantenbericht, uit 1892, waarin het valse hondje letterlijk ontploft:
Een Russische dame heeft een hondenkoopman voor de rechtbank gedaagd, omdat hij haar, naar zij meent, verschrikkelijk bedrogen hoeft. Op zekeren dag ontdekte de dame bij dezen man een allerliefst klein schoothondje. De dame deed een bod op het dier, maar de koopman vroeg zulk een hooge som voor het beest, dat de dame zonder koopen weder heenging. Een paar dagen later kwam zij terug en wilde de gevraagde som betalen. De koopman eischte nu echter veel hooger prijs. De dame besloot evenwel het dier te koopen en overgelukkig ging zij met het beest naar huis. Hare vriendinnen roemden om strijd het aardige diertje, maar vonden het niettemin vreemd dat het hondje bij voorkeur donkere plaatsjes opzocht.
Men was het er over eens, dat deze eigenaardigheid van het beestje de waarde eer verhoogde dan verlaagde. Op zekeren dag had het dier meer dan gewoonlijk gegeten en de dame meende een geluid te hooren, alsof er iets ontplofte. Tot hare verbazing was het hondje verdwenen en stond er voor in de plaats een groote rat met een losgescheurd hondenvel omhangen. In plaats van een hond had men der dame een rat verkocht, welke in een hondenvel genaaid was.
De dame klaagde onmiddellijk den koopman bij de rechtbank aan. Deze beweert echter, dat hij zelf bedrogen is geworden en ook de rat voor een hond gekocht heeft. (Algemeen Handelsblad, 4 november 1892)