« Maak je geen zorgen, papa. Ik ben 15 en kan voor mezelf zorgen
Retour afzender: de terrorist die zichzelf een bombrief stuurde »

Kerststerren: het rode gevaar

Rood is de kleur van kerstmis, maar ook van gevaar: is de kerstster een feestelijke kamerplant, of een katten- en bejaardenmoordenaar? Het hoort bij de kerstrituelen: waarschuwingen tegen het dodelijke gif van de kerstster. Liever geen kerstster op tafel, aldus Metro vorig jaar op 10 december onder de kop ‘Kindproof huis met kerst’. De plant zou vooral een gevaar zijn voor katten, honden, kinderen en bejaarden. Om dat te testen gaven onderzoekers 46 ratten een week lang alleen kerstster te eten. Conclusie: de plant is ongevaarlijk.

Vorig jaar deelden mijn dochter en haar klasgenoten als kerstgeschenk plantjes uit in het bejaardentehuis. Op één voorwaarde: géén kerststerren, want dementerende bewoners zouden de kerstbloem eens kunnen aanzien voor iets eetbaars. Die angst komt vaker voor: in een verzorgingstehuis in Loosdrecht hing een paar jaar geleden nog een waarschuwing: ‘Gelieve geen kerststerren aan onze bewoners te geven!!!! Deze zijn giftig. Dank u.’

‘Neem het risico niet’, waarschuwt ook een zelfbenoemde kattendeskundige, ‘menig kat komt op de intensieve zorg van dierenklinieken terecht om na het knabbelen aan een Kerstster te moeten vechten voor zijn leven! Vorig jaar kreeg ik nog een telefoontje van een cliënt die dit was overkomen, haar Britse korthaar had het ternauwernood overleefd.’

Dit zijn angstaanjagende verhalen, maar uit medisch onderzoek blijkt niet dat de kerstster (of Euphorbia Pulcherrima) met zijn melkwitte sap een katten- en bejaardenkiller is.

Ratten op kerststerdieet

De kerststerkunde kent twee soorten onderzoek: experimenten op dieren en inventarisaties van incidenten met mensen en huisdieren. Beide pakken gunstig uit voor de kerstster.

In 1980 rapporteerden onderzoekers over 46 ratten die ze een week lang op een dieet van kerstster hadden gezet. De dieren overleefden het experiment geen van alle, maar dat was uitsluitend omdat ze gedood werden om eventuele schade te kunnen vaststellen. Die bleek niet aanwezig. In een eerder onderzoek werden albino konijnen op allerlei manieren blootgesteld aan de kerstster, onder meer door het sap in hun ogen te druppelen. Het had geen ernstige gevolgen. Wel raakte hun huid geïrriteerd.

Die milde uitwerking op huisdieren wordt bevestigd door enquêtes onder dierenartsen. Ook voor mensen is er geen gevaar, concluderen Italiaanse onderzoekers na bestudering van  583 gevallen. Het ging vooral om kinderen, en de klachten, vooral misselijkheid, waren van voorbijgaande aard. Een studie van meer dan 22.000 Amerikaanse gevallen kwam tot dezelfde conclusie.

Alleen mensen die allergisch zijn voor latex (de kerstster is familie van de rubberplant) kunnen de plant beter mijden.

Lekkernij

De misvatting dat kerststerren dodelijk gif bevatten, stamt volgens Amerikaanse toxicologen uit 1919, toen op Hawaï een kind van twee overleed aan een vergiftiging die ten onrechte werd toegeschreven aan de kerstster. Nederlanders kenden het gevaar – en de tegenargumenten – al een eeuw geleden. De Sumatra Post van 13 augustus 1925:

Een dame die te Batoe logeerde, kreeg van haar baboe bericht, dat haar dochtertje ongesteld was geworden, tengevolge van het eten van de roode blaren van de Poinsettia pulcherrima.

Een ieder kent dezen heester, welke tusschen het gewone groene loof, bij de bloemen prachtige bloedroode blaren draagt. Aangezien deze plant en voornamelijk de roode blaren als zeer giftig bekend staan (de Javaan noemt haar ratjoon) is het te begrijpen, dat deze dame in groote ongerustheid verkeerde, te meer daar een dokter niet zoo spoedig bij de hand was.

Gelukkig behoefde de dame zich niet te lang bezorgd te maken, er was in dit huis toevallig een natuurliefhebber aanwezig, die een vergiftiging hierdoor onmogelijk noemde. De gewraakte plant is de onschadelijke Euphorbia pulcherrima (Poinsettia). Zij is uit tropisch Amerika ingevoerd en wordt algemeen op Java als sierplant gekweekt. Bij velen staat deze plant als zeer giftig bekend, doch ten onrechte. Volgens een door den bekenden scheikundige dr. Boorsma ingesteld onderzoek, bevat het gevreesde witte melksap der blaren een weinig caoutchouc en hars. In de Preanger worden de blaren door de bevolking gegeten als toespijs bij de rijst. Alleen de zaden dienen om hun lang aanhoudenden bitteren smaak gewantrouwd te worden.

Het meisje ging in ‘t geheel niet dood en achteraf bleek zij onrijpe perziken gegeten te hebben.

Ik zal niemand aanraden om net als de inwoners van Preanger kerstster te serveren bij de maaltijd, maar meer dan de milde waarschuwing in de Gifwijzer (voorkom dat kinderen het sap in ogen of mond krijgen, maar het is geen ramp als het wel gebeurt) heeft de plant niet verdiend.

Bronnen
  • Bala, T.M.& Panda, M. (2006). No poinsettia this Christmas. Southern Medical Journal 99(7), pp. 772-773.
  • Brown, D.L. & Patton, C.L. (2012). Animal Poisonings in New York State. Journal of Veterinary Science and Medical Diagnosis 1, p. 2.
  • Colombo, M.L. et al. (2009). Exposures and intoxications after herb-induced poisoning: A retrospective hospital-based study. Journal of Pharmaceutical Sciences and Research 2(2), pp. 123-136.
  • Evens, Z.N. & Stellpflug, S.J. (2012). Holiday Plants with Toxic Misconceptions. Western Journal of Emergency Medicine 13(6), pp. 538–542.
  • Krenzelok, E.P., Jacobsen, T.D. & Aronis J.M. (1996). Poinsettia exposures have good outcomes...just as we thought. American Journal of Emergency Medicine 14(7), pp. 671-674.
  • Runyon, R. (1980). Toxicity of fresh poinsettia (Euphorbia pulcherrima) to Sprague-Dawley rats. Clinical Toxicology 16(2), pp. 167-173.
  • Winek, C.L., Butala, J., Shanor, S.P., & Fochtman, F.W. (1978). Toxicology of poinsettia. Clinical Toxicology 13(1), pp. 27-45.
  • sluiten

    Leave a Reply

    Your email address will not be published. Required fields are marked *